W KRAINIE LASÓW I JEZIOR – FUNDACYJNA WIZYTA NA ŁOTWIE

24 czerwca reprezentacja zespołu Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” (PPnW) razem z wiceprezes Joanną Zając i redaktorami portalu IDA wyruszyła w tygodniową podróż po Łotwie.

Wyprawa, mająca na celu odwiedzenie polskich stowarzyszeń i szkół oraz nawiązanie współpracy przy rozwoju portalu IDA  rozpoczęła się wizytą w jełgawskim oddziale Związku Polaków na Łotwie (ZPŁ) i spotkania z jego prezesem Marią Kudriawcewą oraz jej współpracownikami.

Gospodarze opowiedzieli o pracy miejscowej szkoły języka polskiego oraz szeregu podejmowanych inicjatyw m.in. występach zespołu ludowego i życiu Polaków w Jełgawie (łot. Jelgava). Następnie przedstawiciele Fundacji udali się do stolicy kraju.

W Rydze warszawskich gości przywitali pracownicy Ambasady RP. Następnie fundacyjna delegacja udała się do redakcji pierwszej polskiej audycji w łotewskim radiu. „Nasz Głos” w 1989 roku stworzyła wybitna polska działaczka społeczna Ita Kozakiewicz, a od 2003 program prowadzi Irena Lieģeniece. To właśnie z nią zespół Fundacji rozmawiał na temat pracy polskich mediów na Łotwie.

Kolejnego dnia odbyło się spotkanie z Krzysztofem Szyrszeniem, dyrektorem Polskiej Średniej Szkoły Ogólnokształcącej imienia Ity Kozakiewicz. Gospodarz pokazał gościom zarządzaną przez siebie placówkę dydaktyczną, w której część wyposażenia została zakupiona za fundusze przekazane przez Fundację PPnW. Dyrektor opowiedział o pracy swojej placówki, realizowanych przez nią projektach i systemie organizacji szkolnictwa na Łotwie.

Następnym miastem na trasie podróży po Łotwie było Jakubowo (łot. Jēkabpils). W mieście położonym nad rzeką Dźwiną gości z Polski przywitali przedstawiciele Towarzystwa „Rodacy”. Prezes Aleksander Rawczewski pochwalił się między innymi sukcesami prowadzonego przez miejscowych Polaków, a wspomaganego przez Fundację PPnW, zespołu pieśni i tańca. Wieczorem delegacja dotarła do Rzeżycy (łot. Rēzekne), w której mieszka około 1000 naszych rodaków. Z samego rana w Państwowym Polskim Gimnazjum gości z Warszawy przywitały nauczycielki, którym przewodniczyła Bernadeta Geikina-Tolstowa – wicedyrektor szkoły będąca jednocześnie prezesem miejscowego oddziału ZPŁ. Rozmowa dotyczyła szkolnictwa na Łotwie, dobrych wyników placówki na tle łotewskich szkół oraz stojących przed nią wyzwań. Panie pokazały swoje miejsce pracy, szczególną uwagę zwracając na wyposażenie klas zakupione dzięki środkom przekazanym przez Fundację PPnW. Tego dnia ostatnim punktem na mapie podróży był Lucyn (łot. Ludza), w którym urodził się pisarz, podróżnik i działacz społeczny Ferdynand Ossendowski. To jego pamięci poświęcony jest kamień, którego ustawienie w miejscowym parku sfinansowała Fundacja PPnW. Wieczorem uczestnicy wyprawy dotarli do największego ośrodka Polaków na Łotwie.

W Dyneburgu (łot. Daugavpils) do zespołu reprezentującego Fundację „Pomoc Polakom na Wschodzie” dołączyli prezes Mikołaj Falkowski i wiceprezes Rafał Dzięciołowski. W poszerzonym już składzie delegacja udała się na ulicę Warszawską do Domu Polskiego. W Centrum Kultury Polskiej przywitała ich jego dyrektor Żanna Stankiewicz, żona Ryszarda Stankiewicza – prezesa Związku Polaków na Łotwie.

Czwartek 28 czerwca był dniem pełnym emocji nie tylko dla gości z Warszawy, ale przede wszystkim dla Polaków z Łatgalii – Dyneburg odwiedził przebywający na Łotwie Prezydent RP Andrzej Duda razem z małżonką. Przedstawiciele Fundacji PPnW byli przy krzyżu na Słobódce, gdzie prezydent Andrzej Duda wraz z łotewskim prezydentem Raimondsem Vējonisem złożyli hołd 237 Polskim Legionistom poległym w 1920 roku podczas walk z bolszewikami. Reprezentacja Fundacji towarzyszyła prezydentowi również podczas odsłonięcia pomnika upamiętniającego nadanie Dyneburgowi miejskich praw magdeburskich, którego w 1582 roku dokonał król Stefan Batory. Pomnik zaprojektował miejscowy artysta Romuald Gibowski, a jego budowę współfinansowała Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie”.

Następnym punktem prezydenckiej wizyty był Teatr w Daugavpils i wręczenie odznaczeń Polakom zasłużonym dla podtrzymywania polskiej kultury i tożsamości narodowej na Łotwie. Wśród wyróżnionych w ten sposób rodaków znalazło się wielu działaczy goszczących wcześniej fundacyjną delegację – m.in. Żanna i Ryszard Stankiewiczowie oraz Irena Lieģeniece otrzymali Krzyże Kawalerskie Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, Srebrnym Krzyżem Zasługi wyróżniono Bernadetę Geikinę-Tolstową, a Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski prezydent odznaczył dyrektor gimnazjum w Rzeżycy Walentynę Szydłowską. Wizyta Andrzeja Dudy na Łotwie zakończyła się w Domu Polskim, gdzie prezydencka para razem z rodakami kibicowała polskiej reprezentacji podczas meczu z Japonią.

Dopełnieniem wizyty Fundacji w Dyneburgu były piątkowe odwiedziny w Państwowym Gimnazjum Polskim im. Józefa Piłsudskiego. Dyrektor szkoły Halina Smulko (odznaczona poprzedniego dnia Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej) oprowadziła gości po salach lekcyjnych i pokazała postępy we współfinansowanym przez Fundację PPnW remoncie. Następnym celem fundacyjnej wyprawy był Krasław (łot. Krāslava) i Polska Szkoła Podstawowa im. Rodu hr. Platerów, w której gości powitała dyrektor Czesława Kozłowska. Korzystając z okazji przedstawiciele Fundacji odwiedzili również kościół św. Ludwika, w którego głównym ołtarzu wisi obraz namalowany przez ucznia Jana Matejki, prawdopodobnie według szkicu mistrza. Zostali też oprowadzeni po krypcie, w której znajdują się szczątki członków rodziny Platerów. W drodze powrotnej do Dyneburga zatrzymali się również w Agłonie (łot. Aglona), największym na Łotwie ośrodku maryjnym.

Rankiem 30 czerwca fundacyjny samochód opuścił Dyneburg, delegacja pożegnała łatgalską krainę jezior oraz gościnną łotewską ziemię i udała się w drogę powrotną do Warszawy.

Uczestnicy fundacyjnej wyprawy po Łotwie dziękują za przyjęcie, otwartość, życzliwość, wsparcie i okazaną podczas podróży pomoc wszystkim Polakom, których spotkali na swojej drodze.