
Instytut Polski w Wilnie wraz z Fundacją „Pomoc Polakom na Wschodzie” im. Jana Olszewskiego zaprezentował drugie wydanie książki „Tak teraz postępują uczciwi ludzie. Polacy z Wileńszczyzny ratujący Żydów” autorstwa Ilony Lewandowskiej.
„Jest to wydarzenie wyjątkowe, ponieważ w 2023 roku byliśmy świadkami historycznego momentu – beatyfikacji Józefa i Wiktorii Ulmów oraz ich siedmiorga dzieci – polskiej rodziny, która 24 marca 1944 roku, w wyniku donosu, została zamordowana przez Niemców za udzielanie pomocy Żydom. Przywoływanie historii bohaterskiej pomocy, która przyczyniła się do ocalenia życia zagrożonych, a często również całkowicie zmieniła losy udzielających tego wsparcia, jest obowiązkiem każdego z nas. Jest to tym bardziej istotne obecnie, w czasach ponownie naznaczonych wojnami, okrucieństwem i bezsensowym cierpieniem niewinnych” – podkreśla Dorota Mamaj, dyrektorka Instytutu Polskiego w Wilnie.
Choć od czasów II wojny światowej minęło wiele dziesięcioleci, nadal odkrywamy kolejne przykłady bezinteresownej ofiarności osób, które mogą stać się dla nas moralnymi drogowskazami. W związku z tym zawarte w książce świadectwa zostały uzupełnione o dwie kolejne historie: harcerki Jadwigi Dudziec oraz ocalenia trójki żydowskich dzieci przez Janinę Zienowiczównę (Zagałową) i jej siostrę Helenę przy wsparciu dr. Jerzego Ordy.
Książka po raz pierwszy została zaprezentowana w grudniu młodzieży polskich szkół z Wilna, Częstochowy i Rzeżycy – uczestnikom projektu „Przeszłość buduje przyszłość – sąsiedzi równych praw” (The past builds the future – neighbours of equal rights). w nowej Sali Teatralnej Domu Kultury Polskiej w Wilnie.
„Bardzo się cieszę, że właśnie tutaj drugie wydanie książki zostało zaprezentowane po raz pierwszy. Organizatorzy projektu wykorzystywali w ramach pracy nad nim pierwsze wydanie, bardzo dużym wzruszeniem było dla mnie usłyszenie opowieści, które opisałam w 2019 r. ze sceny, w wykonaniu uczniów Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie. Było to więc bardzo odpowiednie miejsce, by opowiedzieć o uzupełnionym, drugim wydaniu i nowych historiach pomocy” – mówi Ilona Lewandowska.
Spotkanie poprowadziła Aneta Anra, litewska pisarka, która tematyce Holokaustu poświęciła swoją książkę „JEHUDIT. Świat mógłby być piękny“.
„Chociaż temat projektu był niełatwy, a program bogaty i napięty, młodzież miała okazję zapoznać się i nawiązać przyjaźnie i lepiej poznać najtrudniejsze momenty naszej historii. Bardzo się cieszę, że dzięki książce „Tak teraz postępują uczciwi ludzie. Polacy z Wileńszczyzny ratujący Żydów” mogliśmy mówić o tych wydarzeniach dotykając konkretnych miejsc, która są nam bliskie” – powiedziała Diana Judkiewicz, wicedyrektorka Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie.
Książka „Tak teraz postępują uczciwi ludzie. Polacy z Wileńszczyzny ratujący Żydów” po raz pierwszy została wydana w 2019 r. z inicjatywy Instytutu Polskiego w Wilnie. Drugie wydanie, zrealizowane wspólnie z Fundacją Pomoc Polakom na Wschodzie im. Jana Olszewskiego będzie dostępne bezpłatnie, trafi do uczniów polskich szkół na Litwie a także – za pośrednictwem Instytutu Polskiego w Wilnie i Fundacji – pojedynczych odbiorców.
Cyfrowa wersja książki (w formacie PDF) dostępna jest TUTAJ.