We wtorek, 21 września miał miejsce VIII Zjazd Federacji Polskich Mediów na Wschodzie. W siedzibie Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich w Warszawie spotkali się przedstawiciele polskich z Litwy, Łotwy, Ukrainy, Białorusi, Rosji, Kirgizji, Czech i Węgier. Uczestnicy zjazdu dyskutowali o wolności słowa, mediach w Rosji i na Białorusi, zagrożeniach hybrydowych, fake newsach i o wyzwaniach, jakie stoją przed organizacją zrzeszającą polskie media.
Zjazd rozpoczął Juliusz Szymczak-Gałkowski, członek Zarządu Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”, który poprosił o uczczenie minutą ciszy zmarłego 19 września dr. Jerzego Targalskiego.
Michał Dworczyk, szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, przypomniał początki Federacji Polskich Mediów na Wschodzie. „Osiem lat temu zakładaliśmy federację, która miała stworzyć platformę wymiany informacji między różnymi środowiskami mediów polskich na Wschodzie, ale także zabiegać, by media polskie na Wschodzie mogły liczyć na właściwe i terminowe finansowanie, aby mogły się rozwijać zgodnie z potrzebami Polaków mieszkających na dawnych Kresach. Bardzo się cieszę, że federacja przetrwała nie rok, nie dwa, ale spotykamy się już po raz ósmy. Frekwencja na dzisiejszym zjeździe pozwala sądzić, że federacja będzie prężnie działać również w kolejnych latach” – powiedział do zebranych.
Prezes Fundacji Wolność i Demokracja Lilia Luboniewicz odczytała list Adama Kwiatkowskiego, i życzyła uczestnikom, aby przyciągali Polaków do Polskości i zmieniali świat „słowem, obrazem i piórem”. W liście w imieniu prezydenta Andrzeja Dudy sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP podziękował organizatorom za przygotowanie oraz za nieprzerwaną pracę polskich redakcji pomimo trudnej sytuacji epidemicznej. Przypomniał osobę śp. Mirosława Rowickiego, zmarłego niedawno założyciela i redaktora naczelnego Kuriera Galicyjskiego: – Dla nas wszystkich to, co on robił, jest pewnym wyzwaniem, żeby jego spuściznę kontynuować dla dobra Polaków, którzy mieszkają na Wschodzie, dla dobra naszych relacji obustronnych.
Wicemarszałek Sejmu RP, Małgorzata Gosiewska, zwróciła uwagę iż działalność Federacji i bliska współpraca środowisk polskich przyczynia się do budowy wspólnoty narodowej bez względu na miejsce zamieszkania. – Nie jesteście biernym obserwatorem zagrożeń, jesteście dla nas wielokrotnie źródłem informacji na temat różnych środowisk i instytucji. Dzięki temu Polska mogła udzielić odpowiedniego wsparcia lokalnym środowiskom – powiedziała Małgorzata Gosiewska.
Obrady rozpoczął prezes Federacji Mediów Polskich na Wschodzie Jerzy Wójcicki przedstawiając strategiczne podejście do rozwoju organizacji w perspektywie lat 2022–2023.
W toku obrad odbyły się trzy panele dyskusyjne:
- Wolność słowa na Ukrainie, w Rosji i na Białorusi. Analiza sytuacji (Piotr Pogorzelski, Łukasz Adamski, Wojciech Jankowski, Jerzy Wójcicki)
- Zagrożenia i wyzwania dla mediów na Litwie w obliczu wojny hybrydowej (Aleksander Radczenko, Ewelina Mokrzecka, Rajmund Klonowski, Prof. Andrzej Pukszto)
- Bezpieczeństwo mediów w Internecie. Typowe problemy i warianty ich rozwiązania (Wojciech Pokora, Kamil Basaj, Marek Turaliński)
Nowym przewodniczącym Federacji Mediów Polskich na Wschodzie został wybrany Ryszard Stankiewicz z redakcji czasopisma „Polak na Łotwie”, prezes Związku Polaków na Łotwie. Wyłoniono także nowy skład zarządu i rady Federacji oraz przyjęto do zrzeszenia nowych członków – redakcje z Ukrainy, Litwy, Białorusi, Kirgistanu i Węgier.
W ramach Zjazdu odbyła się prezentacja i oprowadzenie po wystawie historycznej „ Wojsko Rzeczypospolitej w czasach Stanisława Żółkiewskiego i Jana Karola Chodkiewicza”. Ekspozycja została przygotowana przez Fundację „Pomoc Polakom na Wschodzie” w 2020 roku w związku z realizacją projektu „Powstanie kiedyś z kości naszych mściciel – inicjatywa upamiętniająca 400. rocznicę śmierci hetmana wielkiego koronnego Stanisława Żółkiewskiego, w ramach obchodów Roku Stanisława Żółkiewskiego”, przeprowadzonego dzięki wsparciu Fundacji PGNiG im. Ignacego Łukasiewicza oraz ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach wsparcia Polonii i Polaków za granicą.
Aranżację oraz oprawę graficzną wystawy przygotował Radosław Szleszyński – pasjonat historii, uczestnik licznych rekonstrukcji oraz autor albumów o husarii, zaś opisy są autorstwa dr Radosława Sikory – historyka, publicysty specjalizującego się w historii nowożytnej i dziejach wojskowości.
Na ekspozycję składają się prace fotograficzne udostępnione w formie 29 drukowanych plansz na drewnianych sztalugach. Z bogatej kolekcji ikonografii, opowiadającej o husarii i wojsku polskim, autor koncepcji merytorycznej wystawy wykorzystał te, które pasują do epoki hetmanów Żółkiewskiego i Chodkiewicza oraz wyobrażeń wojska z tego okresu.
VIII Zjazd Federacji przygotowały wspólnie Fundacja Wolność i Demokracja oraz Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie”. Projekt finansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2021.