O kondycji mediów mniejszościowych

Po raz pierwszy Zjazd Zgromadzenia Stowarzyszenia Dzienników Mniejszości Narodowych i Etnicznych (MIDAS) odbył się w Republice Czeskiej. Delegaci organizacji spotkali się w Ostrawie, na granicy z regionem Zaolzia, zamieszkanego przez 30-tysięczną społeczność polską. Organizatorem konferencji był Kongres Polaków w Republice Czeskiej. Wydarzenie, które odbyło się w dniach 25-27 maja zostało dofinansowane za pośrednictwem Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” ze środków Senatu RP.

Do stowarzyszenia MIDAS przynależą przedstawiciele ponad 20 redakcji gazet codziennych z całej Europy, w tym dwóch polskich tytułów – „Kuriera Wileńskiego” oraz wydawanego na Zaolziu „Głosu”. Ta druga gazeta jest wydawana przez organizatora Zjazdu, Kongres Polaków. Wydanie „Głosu” (nr 38 z 25.05.2018) przygotowane na Zjazd zawierało między innymi specjalną wkładkę w języku angielskim, przeznaczoną dla gości zagranicznych oraz dwa wywiady, z prezesem Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” Mikołajem Falkowskim oraz Adamem Krumniklem, przedstawicielem organizatorów. M. Falkowski zwrócił uwagę, iż „Historyczny zjazd Midasu w Ostrawie jest o tyle istotny, że jest to platforma, na której można prezentować polskie sprawy wśród opinii publicznej wrażliwej na kwestii mniejszości narodowych”. Jak podkreślił z kolei reprezentant Kongresu przynależność do Stowarzyszenia przynosi wiele korzyści – „Dzięki MIDAS-owi jako mniejszości mamy w Europie mocniejszy głos, bo przedstawiciele stowarzyszenia mają bardzo dobre stosunki z częścią urzędów Unii Europejskiej (…) media zrzeszone w MIDAS-ie mogą sobie nawzajem pomagać, na przykład nagłaśniając jakieś sprawy dotyczące mniejszości narodowych”.

Główna część Zjazdu miała miejsce w piątek 25 maja. Pierwsza część obrad była otwarta dla wszystkich uczestników, natomiast druga, czyli Walne Zgromadzenie Stowarzyszenia, była przeznaczona tylko dla jego członków. Zgromadzonych przywitał Bojan Brezigar, przedstawiciel słoweńskiej gazety „Primorski Dnevnik” wydawanej we Włoszech, dziękując jednocześnie organizatorom i sponsorom za możliwość spotkania i wymiany doświadczeń. Jak zauważył „redakcje zrzeszone w MIDAS-ie są stosunkowo małe, dlatego potrzebują partnerów w innych krajach, aby móc czerpać wzajemnie od siebie informacje i news-y” a „MIDAS, choć jest małą organizacją, utrzymuje relacje z organizacjami i instytucjami europejskimi, przede wszystkim z Komisją Europejską, by mieć pewność, że nie zostaną przyjęte takie przepisy, które zagroziłyby finansowaniu mediów mniejszościowych ze środków publicznych. Bez nich media te, działające na wolnym rynku, sobie nie poradzą.”. Kolejne powitania wygłosili Günther Hofer z Regionu Autonomicznego Trentino – Tyrol Południowy, Stanisław Folwarczny – wicehetman województwa morawsko-śląskiego, Janusz Bilski – Konsul Generalny RP w Ostrawie, Mariusz Wałach – prezes Kongresu Polaków w RC oraz Joanna Zając, wiceprezes Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”. W swoim wystąpieniu J. Zając podziękowała Kongresowi Polaków za organizację konferencji oraz zadeklarowała, iż Fundacja będzie rozwijała współpracę z polskimi redakcjami w Czechach.

Druga część rozpoczęła się od prezentacji Józefa Szymeczka, wiceprezesa Kongresu, który przedstawił prezentację na temat historycznej obecności Polaków na Zaolziu oraz o obecnej sytuacji mniejszości polskiej. Nie zabrakło też statystyk, m.in. takiej, z której wynikało że z 50 tys. Polaków żyjących w Republice Czeskiej około 30 tys. mieszka na Zaolziu, a ich obecność na tych ziemiach sięga wiele wieków wstecz. Następnie wystąpił Tomasz Wolff, redaktor naczelny gazety „Głos”. Dziennik ten  został niedawno uhonorowany nagrodą im. Macieja Płażyńskiego, za profesjonalizm i konsekwentny wysiłek przy wydawaniu kilka razy w tygodniu gazety dla Polaków w Czechach. Redaktor Wolff zreferował zmiany, jakie zaszły w dzienniku pod koniec zeszłego roku, zmodyfikowano wtedy między innymi szatę graficzną, częstotliwość publikacji, zmieniono także nazwę gazety z „Głos Ludu” na „Głos”. Następna prezentacja została wygłoszona przez redaktor naczelną miesięcznika „Zwrot” Izabellę Żur-Kraus. Miesięcznik jest wydawany przez Polski Związek Kulturalno-Oświatowo w RC i jak powiedziała  redaktor I. Żur-Kraus „ma misję kulturotwórczą, również czynną, gdyż organizuje konkursy literackie, koncerty okolicznościowe i warsztaty dziennikarskie dla dzieci w szkołach podstawowych.” Zarówno „Głos” jak „Zwrot” finansowane są przez Fundację „Pomoc Polakom na Wschodzie” ze środków Senatu RP. Ostatnie dwie prezentacje dotyczące mediów polskich w RC poświęcone były polskiej edycji Radia Ostrawa, o której opowiedziała Martyna Radłowska-Obrusnik oraz jednoosobowej redakcji polskiej edycji Telewizji Ostrawa, prowadzonej przez Renatę Bilan. Część otwartą konferencji zakończyła prezentacja Joanny Zając na temat działalności Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” w obszarze mediów.

Podczas sesji zamkniętej przedstawiciele gazet przynależących do stowarzyszenia jednogłośnie opowiedzieli się za dopuszczeniem do członkostwa w MIDAS-ie dzienników publikowanych wyłączenie w formie elektronicznej. Do tej pory do organizacji przyjmowano tylko dzienniki drukowane. Ustalono również, iż kolejny zjazd MIDAS odbędzie się we Flensburgu, gdzie wydawany jest Flensborg Avis, dziennik duńskiej mniejszości w Niemczech. W przyszłym roku gazeta będzie obchodziła jubileusz 150-lecia istnienia.

Wieczorem 25 maja w Hotelu Imperial w Ostrawie, gdzie odbywał się Zjazd, nastąpiło uroczyste wręczenie nagród przyznawanych przez Stowarzyszenie MIDAS. Co roku, w ramach spotkań organizacji,  dziennikarzom przyznawane są dwie nagrody. Wyróżniane są osoby, które z oddaniem relacjonują kwestie związane z ochroną praw mniejszości oraz różnorodnością kulturową w kontekście procesu integracji europejskiej. Nagrody honorują dziennikarzy i ich zawodową działalność, promują ochronę mniejszości i różnorodność kulturową, walczą z rasizmem i dyskryminacją oraz przyczyniają się do lepszego zrozumienia różnic kulturowych i etnicznych. Wyróżnienie ma w założeniu promowanie niezależności redakcyjnej, etyki dziennikarskiej oraz profesjonalizmu. Jedna z nagród trafia do dziennikarza z redakcji zrzeszonej w MIDAS-ie, a druga do redaktora spoza Stowarzyszenia.  W tym roku nagrodami uhonorowani zostali Istvan Papp z węgierskiego dziennika „Bihari Naplo” wydawanego w Rumunii oraz niemiecka dziennikarka Petra Sorge z „Berliner Zeitung”. Uroczystość   uświetnił swoją obecnością Ulrich von Habsburg z małżonką, bratanek księcia Ottona von Habsburga, patrona nagród.

Na Zjeździe obecnych było wielu dziennikarzy polonijnych oraz z Polski. Relacji i wywiadów z uczestnikami można wysłuchać m.in. w audycji Polskiego Radia. Relację zamieściła też gazeta „Głos” w trzech artykułach – „>>Mniejszościowi<< Dziennikarze nad Ostrawicą i Olzą”, „Dziennikarze obradują nad Ostrawicą”, „Midas rozdał nagrody”.

Related Posts