Przez prawie tydzień Krzemieniec był kulturalną stolicą dwóch narodów. 8 września, w mieście narodzin Juliusza Słowackiego, zakończyła się tegoroczna odsłona wołyńskiej części „Dialogu Dwóch Kultur”, jednego z największych polsko-ukraińskich przedsięwzięć naukowych i kulturalnych.
Celem corocznych spotkań naukowców i literatów jest poznanie środowiska z drugiej strony granicy i budowanie porozumienia między ludźmi kultury obu krajów. Inicjatorem powstania „Dialogu Dwóch Kultur” był miłośnik Krzemieńca, poeta i prozaik, Mariusz Olbromski, który dokładnie dwie dekady temu doprowadził do pierwszego międzynarodowego spotkania przedstawicieli kultury, sztuki i nauki. Pięć lat później do organizatorów imprezy dołączyło Muzeum Juliusza Słowackiego, w związku z tym „Dialog Dwóch Kultur” świętował w tym roku 20. lecie istnienia i 15. lecie współpracy z jedną z najważniejszych w Krzemieńcu instytucji związanych z Polską kulturą.
„Dialog Dwóch Kultur” jest niewątpliwie pewnego rodzaju powrotem do korzeni polskiej i ukraińskiej identyfikacji – mówiła Katarzyna Garncarek z Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”. – Poczynając od słowiańskiej mitologii, poprzez etniczne i literackie bezkresy pierwszej rzeczpospolitej, aż po wspólną i niełatwą historię.
Tegoroczne spotkania otwierali 4 września przedstawiciele polskich i miejscowych władz oraz organizatorzy konferencji, m.in.: prof. dr hab. Anna Nasiłowska, prezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Pisarzy; Dorota Janiszewska-Jakubiak, dyrektor Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA; klasyk ukraińskiej literatury Dmytro Pawłyczko i gospodyni – dyrektor Muzeum Juliusza Słowackiego – Tamara Sienina. Inaugurację uświetnił koncert Natalii Trawkiny i Mikołaja Nahirniaka poświęcony 200. rocznicy urodzin Stanisława Moniuszki.
Każda edycja „Dialogu Dwóch Kultur” jest inna, a zarazem powtarzają się jej stałe elementy – mówi Mariusz Olbromski. – Niezmienne są cele, które przyświecają spotkaniom: to budowanie porozumienia i pojednania między elitami kultury i nauki obu krajów, podjęcie badań i poszerzenie wiedzy o wspólnym dziedzictwie kulturowym, szczególnie Wołynia i Podola, a także pomoc środowiskom polskim na Ukrainie w utrzymaniu ich tradycji i kultury. Stałym elementem jest również fakt, że co roku spotkania inaugurujemy w Krzemieńcu w dniu urodzin Juliusza Słowackiego, który przyszedł na świat 4 września 1809 r.
„Dialog Dwóch Kultur” gościł w tym roku nie tylko w muzeum i pobliskiej Akademii Humanistyczno-Pedagogicznej im. Tarasa Szewczenki – mieszczącym się w budynkach słynnego Liceum Krzemienieckiego – w ramach spotkań odbyły się również sesje wyjazdowe w Nakwaszy, Podkamieniu i Wiśniowcu. Na zamku w Zbarażu zorganizowano biesiadę literacką, podczas której poeci i prozaicy tacy jak m.in. Bohdan Zadura, Kazimierz Burnat, Małgorzata Karolina Piekarska i Franciszek Haber, Ludmiła Siryk, Aleksander Gordon oraz Sergiej Syniuk prezentowali swoją twórczość oraz dorobek artystyczny i opowiadali o literaturze.
Głównym koordynatorem działań w 2019 roku była dr. Urszula Olbromska, za program merytoryczny w zakresie literatury, muzealnictwa i kultury odpowiadał Mariusz Olbromski, natomiast historyczną stroną konferencji zajął się prof. dr hab. Grzegorz Nowik z Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku.
Zakończenie „Dialogu Dwóch Kultur” będzie miało miejsce 21 września w Warszawie, w siedzibie Zarządu Głównego Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
Tegoroczny „Dialog Dwóch Kultur” zorganizowano pod patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w Łucku oraz Rektora Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, a ze strony ukraińskiej pod patronatem Ministerstwa Kultury Ukrainy oraz Ambasady Ukrainy w RP. Konferencję zorganizowały Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie” i Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku przy współpracy warszawskiego oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Imprezę sfinansował Senat Rzeczpospolitej Polskiej – w ramach sprawowania opieki nad Polonią i Polakami za granicą – oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Natomiast podsumowaniem krzemienieckich spotkań artystów i naukowców będzie kolejny numer rocznika naukowego „Dialog Dwóch Kultur”.
