Migracje są jednym z bezpośrednich efektów historii Polski w XX wieku. Szczególnie widoczna była ta, która miała miejsce w czasie II wojny światowej i bezpośrednio po jej zakończeniu. Kraj opuściła wówczas znaczna część elity intelektualnej kraju, a także przedstawiciele władz państwowych i wojskowych. Wielka Brytania, a szczególnie Londyn, są usiane cmentarzami, na których znajdują się duże skupiska polskich pochówków. Wielu ze spoczywających tam naszych Rodaków to zasłużeni ludzie nauki i kultury, działacze społeczni i polityczni, czy wojskowi.
Dostrzegamy konieczność podjęcia działań polegających nie tylko na przeprowadzeniu prac renowacyjnych, ale także na organizacji stałej, podstawowej opieki nad polskimi grobami w tym kraju, a także na przypomnieniu, że spoczywają tam postacie, które walczyły o wolną Polskę i utrzymanie polskości na emigracji.
W ramach realizowanych w tym roku działań związanych z opieką nad grobami członków polskich rządów pochowanych w Wielkiej Brytanii chcielibyśmy przypomnieć kilka z tych oddanych Polsce postaci. Groby niektórych z nich zasługują na szczególną uwagę ze względu na ich stan zachowania i zaniedbanie terenu wokół nich.
Bohdan Geisler – podpułkownik dypl. piechoty Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych, kierownik Ministerstwa dla Spraw Obywateli Polskich na Obczyźnie. Został pochowany na Brompton Cemetery w Londynie. Jego grób jest całkowicie zasłonięty przez gałęzie pobliskiego drzewa.
Bronisław Regulski – generał dywizji Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, jeden z głównych założycieli londyńskiego „Ogniska Polskiego”. Spoczął na Brompton Cemetery w Londynie w pobliżu Bohdana Geislera. Jego grób jest nie tylko zasłonięty przez gałęzie pobliskiego drzewa, ale stracił także część liter z inskrypcji.
Herman Lieberman – polski adwokat, działacz socjalistyczny, jeden z głównych działaczy Polskiej Partii Socjalistycznej, poseł w okresie II RP, wiceprezes Rady Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej, minister sprawiedliwości w trzecim rządzie Władysława Sikorskiego. Spoczywa na Highgate Cemetery w Londynie w nieoznaczonym grobie.
W Londynie znajdują się także pochówki Polaków walczących o wolność ojczyzny w XIX wieku. Jednym z najbardziej charakterystycznych miejsc jest Wzgórze Orła Białego znajdujące się na Highgate Cemetery w Londynie.
Wymienione wyżej groby są tylko jednymi z wielu z polskich miejsc pamięci w Wielkiej Brytanii domagających się opieki. Przypomnienia wymaga także wielu pochowanych tam zasłużonych Polaków. Projekt realizowany przez Fundację “Pomoc Polakom na Wschodzie” będzie polegał na realizacji oby tych koniecznych działań w stosunku do przeszło 100 grobów. Podjęte zostaną działania mające na celu przypomnienie pochowanych w nich postaci, większość grobów zostanie wyremontowana, a w wybranych przypadkach szczątki doczesne zostaną sprowadzone do Polski.
Projekt “Prace renowacyjne polskich grobów w Wielkiej Brytanii oraz ekshumacje, sprowadzenie i pochówki w kraju osób zasłużonych dla Polski, w tym członków polskiego rządu emigracyjnego” jest finansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów RP w ramach zadania publicznego dotyczącego pomocy Polonii i Polakom za Granicą 2023.
