18 grudnia 2019 o godz. 18 w klasztorze Franciszkanów w Wilnie, polski fotograf Bartosz Frątczak zaprezentuje multimedialną wystawę fotograficzną pt. „Ostatni świadkowie. Portrety bohaterów II wojny światowej”.
Na wystawę autor wybrał 20 zdjęć portretowych polskich żołnierzy, ostatnich żyjących uczestników i świadków wydarzeń II wojny światowej. Portrety weteranów zostały połączone z kodami QR, które odsyłają do internetowej wersji wystawy i dają możliwość wysłuchania słów bohatera widocznego na zdjęciu. Jedne nagrania są fragmentami rozmów autora z bohaterami zdjęć, inne pochodzą z materiałów archiwalnych i z portalu Wilnoteka.lt. Fotograf pracował nad wystawą dwa lata, podczas których powstało kilkadziesiąt portretów kombatantów II wojny światowej. Wystawa, która jest wynikiem współpracy autora z Fundacją „Pomoc Polakom na Wschodzie”, zostanie zaprezentowana po raz pierwszy na Litwie w Wilnie, a następnie planowane są jej pokazy w Polsce, Łotwie i Białorusi. Wileńska premiera wystawy „Ostatni świadkowie. Portrety bohaterów II wojny światowej” została objęta patronatem honorowym Jana Józefa Kasprzyka Szefa Urzędu Do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, a także dr. Jarosława Szarka Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej i Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.
Podczas wernisażu odbędzie się prezentacja polsko-angielskiej wersji katalogu, który opatrzony jest wstępem prof. Jarosława Wołkonowskiego i autora zdjęć. Oprawę wizualną katalogu przygotowała firma Artprint, która w tym roku wydała album trójwymiarowych zdjęć z Litwy „Iškilioji Lietuva 1860-1918”, a także stworzyła szatę graficzną publikacji „1938. Najciemniejsza noc jest tuż przed świtem” wydanej przez Instytut Polski w Wilnie, która została nominowana do historycznej książki roku 2019.
Choć same zdjęcia powstały w ciągu dwóch lat, proces realizacji projektu zaczął się dużo wcześniej. „Od czasu mojego przyjazdu na Litwę minęło prawie sześć lat. Dziwnym zrządzeniem losu, moim pierwszym fotoreportażem zrealizowanym dla lokalnej prasy były obchody rocznicy operacji „Ostra Brama”. Nie pamiętam ani jednego z tysięcy zdjęć, które tego dnia zrobiłem, ale wiem, że to właśnie wtedy zaczął się mój projekt. Od tamtego czasu staram się być wszędzie tam, gdzie obecni są Weterani, a w każdym z tych miejsc jest Ich coraz mniej… Nigdy nie przestaję patrzeć na Nich z podziwem, jednocześnie nieustannie pytając samego siebie, czy kiedykolwiek byłbym gotów na takie poświęcenie? (Chcę myśleć, że tak…) Z czasem nabrałem odwagi, zacząłem Ich odwiedzać, patrzyłem Im w oczy, a Oni cierpliwie spoglądali na mnie. Słuchałem historii, ustawiałem przenośne studio fotograficzne i robiłem portrety […]” – tak autor opisuje prace nad wystawą.
Bartosz Frątczak urodzony w Stargardzie, obecnie mieszka w Wilnie. Studiował filozofię, teologię oraz pedagogikę, a pracuje w obszarze fotografii, dziennikarstwa i bibliotekarstwa. Autor wystaw indywidualnych: „Nie-istnienie” poświęconej historii i kulturze żydowskiej, „Miasto. Sto razy Folk” o kulturze i tradycji tańca oraz pozycji folkloru w XXI wielu, a także wystawy zbiorowej „Twarze różnorodności” o równouprawnieniu i różnorodności kulturowej. Jest także autorem zdjęć do książki „Tak teraz postępują uczciwi ludzie. Polacy z Wileńszczyzny ratujący Żydów” wydanej w 2019 roku przez Instytut Polski w Wilnie.
Projekt jest realizowany we współpracy z Fundacją „Pomoc Polakom na Wschodzie” ze środków Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w ramach sprawowania opieki nad Polonią i Polakami za granicą.
Wystawa będzie czynna od 18 grudnia 2019 do 5 stycznia 2020
Klasztor Franciszkanów w Wilnie (Pranciškonų g. 1)
Wstęp wolny. Wydarzenie będzie fotografowane i filmowane.